تاریخچه مختصر روستاهای کردنشین دشت قوشاچای و وجه تسمیه آنها (قسمت اول)

photo_2016-07-15_04-16-18

علی رحمتی-عضو هیئت تحریره اوجاق، حضور و تشکیل اجتماعات انسانی کردها اعم از ایل، روستا و شهر در استان آذربایجان غربی و بخصوص دشت قوشاچای (میاندوآب) قدمتی کمتر از نیم قرن دارد.
در منطقه قوشاچای حضور و یا سکونت اکراد را بطور کلی میتوان به دو مرحله تاریخی متفاوت تقسیم بندی نمود:
مرحله اول: زمانی که امپراطوری صفوی در زمان شاه عباس اول به اوج خود رسید. شاه عباس برای اینکه بین تورکهای آناتولی و آذربایجان حایلی بوجود آورد قبایل پراکنده ای از کولی ها را از جاهای مختلف و بخصوص از منطقه مکران (mokeran) یا مکریان(mokeryan) در مرز بین پاکستان و ایران به کوهستانهای مرزی بین آذربایجان و امپراطوری عثمانلی کوچاند. در دوره حکومت قاجاریه تحت تاثیر تحولات جهانی و منطقه ای این قبایل در داخل محدوده امپراطوری عثمانلی قرار گرفتند و تعداد قابل توجهی از آنها نیز به ممالک اعراب پراکنده شدند. اما بعد از سقوط سلسله قاجاریه و از بدو تشکیل رژیم دست نشانده و شونیستی پهلوی، با هدف تغییر بافت جمعیتی و تحت تاثیر افکار تورک ستیزانه رژیم پهلوی این قبایل که در محدوده کشور عراق بودند به تدریج در سنندج و حومه آن که تا آن زمان شهر و منطقه ای تورک نشین بود ساکن شدند. در آن زمان با توجه به آب بسیار فراوان دشت قوشاچای، کشاورزی و زراعت در این دشت بسیار رونق داشت و به این دلیل کارگران دائمی، فصلی و خدمت گزاران زیادی به این دشت می آمدند و گاها نیز در بین مردم آسمیله شده و ساکن می شدند. وضعیت اکراد در دشت قوشاچای و غرب آذربایجان تا زمان جنگ ایران و عراق بدین منوال بود.
مرحله دوم: این برهه از زمان شروع جنگ بین ایران و عراق شروع می شود. در این زمان اکراد در عراق دست به شورش زده و صدام با قاطعیت خاصی به مقابله با این شورش بر می آید بطوری که تعداد کثیری از اکراد ساکن در عراق مجبور به مهاجرت شده و به کوهستانها و مرزهای ایران پناهنده می شوند. دولت وقت ایران در ادامه سیاست تورک ستیزی رژیم پهلوی به تدریج خیل انبوهی از این آوارگان جنگی را در غرب و جنوب غرب آذربایجان سکونت می دهد. این روند سکونت در سال 1375 در دوره ریاست جمهوری رفسنجانی به اوج خود می رسد بطوری که در عرض این یک سال از طرف دولت ایران به بیش از ششصد هزار آواره کرد عراقی شناسنامه ایرانی داده می شود. در واقع تشکیل اجتماعات انسانی کرد (مانند شهر و روستا) در آذربایجان محصول همین اقدامات می باشد. و با این اوصاف روستاهای کرد نشین حومه شهر قوشاچای نیز بدین طریق شکل می گیرند. و تعداد این روستاهای کوچک بین 15 آلی 20 روستا میباشد و در حدود 4200 نفر جمعیت دارند. در این مجال به بررسی اجمالی تاریخچه و وجه تسمیه تعدادی از این روستاها می پردازیم.
روستای ملا کندی:
طبق اظهارات تعدادی از ریش سفیدان کرد، در این روستا قبل از انقلاب و جنگ سه خانوداه کرد وجود داشت و این خانواده ها زمین زراعی نداشتند و بیشتر به کارگری و کارهای خدماتی اشتغال داشتند.
بعد از جنگ با سهل انگاری عمدی دولت و در نتیجه حملات مسلحانه تروریست های حزب دمکرات سکنه اصلی این روستا که تورک بوده و به طایفه “ملا” موسوم بودند روستا را ترک کرده و به شهرستان بناب مهاجرت می کنند. و حتی شاخه ای از این طایفه در روستای چره جلی از توابع بخش چهاربرج ساکن هستند. این روستا به خاطر سکونت طایفه ای از تورک ها موسوم به “ماللا” به روستای “ملا کندی” معروف شده است.

“این نوشته صرفا منعکس کننده نظرات نویسنده است و از طرف وبسایت اوجاق قابل تایید یا رد نمی باشد. 

سایت اوجاق آمادگی دارد نظرات مخالف را در این زمینه منعکس کند.”

 

مطالب مرتبط

20 دیدگاه‌

  1. خبات گفت:

    واسه شما پانترکها خیلی سخته که پیشرفت ملت کورد را ببینید. اینو میگم که بترکید
    مادها هم کورد بودند.

    • ocaq گفت:

      دوست و هموطن عزیز این مقاله فقط قرائتی تاریخی از کوچ مردم کرد به شهرهای آذربایجان غربی و نقدی بر ادعاهای بی پایه و اساس گروهکهای تروریستی دموکرات، پژاک و …می باشد. برای ما پیشرفت هموطنان کرد مایه خوشحالی است.
      ماد بودن یا نبودن کردها گره ایی از مشکلات آنها باز نخواهد کرد. برای ماهم فرقی نمی کند.

  2. رشدیه گفت:

    خبات این طرز حرف زدن درست نیست.
    وقتی در باره موضوعی آگاهی نداری سکوت کن.موفق باشی

  3. روژان گفت:

    بهتره که بدونی براساس اسناد تاریخی ساکنان اصلی آذرپادگان غربی کرد ، آشور و ارمنی بودن تمامی ترک های ساکن در منطقه حاصل مهاجرت عشایرترک در زمان عثمانی ها بوده .

    • awat گفت:

      اخه مشنگ حرف از تاریخ بزنی تا خود مراغه کوردستان بوده حالا وقتی چیزی بلد نیستی الکی اشعار توصیف زمان هخامنشی رو نزن وقتیکه نمیدونی چه امپراطوریی داشتن

      • مهدی گفت:

        تمام آذربایجان در زمانهای قدیم کرد وتات وتالش بوده است .که در اثر حمله ومهاجرت قسمتی از مغول‌ها که از مغولستان وازبکستان آمدند زبان آذربایجان به ترکی تغییر یافت که همان زبان مغولی است.
        حتی قسمت زیادی از آذربایجان شرقی هم از هزاران سال پیش کرد بوده است

  4. Aralocum گفت:

    نویسنده ی محترم ادعاهای تاریخی بسیار جدیدی مطرح کرده اند که در صورت اثبات کاندید دریافت بهترین جوایز خواهند بود ولی دریغ از اینکه با درمیان نهادن منابع و مآخذ مارا نیز مستفیض نمایند.
    دوست گرامی یادتان باشد که در این عصر روشنگری مهم تر از سخن گفتن و ادعا کردن ، توانایی اثبات آنها می باشد.
    هرکدام از شهرهای روی کره ی زمین تاریخچه ی خاص خود را دارند و دارای شأن و شوکت خود می باشند.
    در ضمن یادمان باشد قریه ی رحمت آباد (قوشاچای) همچون قرای بوکان و صایین قلعه و و کهنه خانه و قصبات سردشت و اشنو و سلدوز همگی از توابع ساوجبلاغ مکری بودند که به ترتیب مستقل گشت و اتحادیه ی بلباس در فصول سرد سال برای قشلاق در آن می ماندند و قدمت این اقامت های زمستانه بسیار فراتر از تاریخچه ای است که شما نوشته اید

  5. ریباز گفت:

    این مقاله بیشتر بیانگر احساسات و عقایدنویسنده است تا مطلبی علمی و سنجیده یه جورایی که اصلا اسمش مقاله هم نیست و بیشتر به حرفای مردم کوچه و بازار شباهت دارد.خواهشا منتشر کنید

  6. آراز گفت:

    کدوم اسناد تاریخی؟

  7. سامران گفت:

    در شهرستان میاندوآب 53 روستای کردنشین نسبتا وجود دارد آمار ارائه شده مغرضانه است

  8. دیاکو گفت:

    واقعا برای توهمات مدیریت این سایت متاسفام این نشانه شخصیت و نژادپرستی مدیریت این سایت دارد وقتی چرندیاتی میخواهید تحویل مردم بدهید حداقل یکم فکر کنید البته شما از نسل مغول هستید هنوز وحشیگری در خونتون نمرده است راحت به کردها توهین میکنید اذربایجان اسمی ایرانی می باشد وهیچ ربطی به مغولها ندارد حضور شما در ایران کمتر از ۶۰۰سال می باشد باید از ایرانی ها ممنون باشید تا حالا نابودتون نکردن اخه احمق بر فرض محال کردها را از پاکستان آوردن که اصلا پاکستان کردی ندارد کردهای ترکیه را از کجا آوردن کردهای سوریه را از کجا آوردن کردهای عراق را از کجا آوردن توهمات تا کی

  9. کیان گفت:

    ریشه ی جاهلیت در مغرضانه و نژادپرستی و خودبینی یک ملت هست که کاری در دست دارد و یا مسوول ناشایست و نارواست واز گفتن حقایق سرطان خواهد گرفت..بند اجدادم میاندوآب بودن و زمانی که اسمش مرحمت آباد بود حدود پنج هکتار باغ ما در قلب مرحمت آباد تصرف و یا بدلایلی سیاسی ما را فراری دادین. جنوب میاندوآب، شرق میاندوآب و تقریبا نصف غرب میاندوآب کرد هستن حداقل چهارصد سال طول میکشه و یا کشیده یک روستا تشکیل بشه .انصاف، وجدان و بادر نظر گرفتن خداوند متعال اطلاعات درست به مخاطب می دادی خیلی بهتر بود. کره زمین خدا آفریده‌ و مالک آن هست ما هم بنده خدا هستیم از هر قوم و نژاد و کشوری باشیم .کامل و تکمیل کننده فرهنگ،رسم،آداب و ادیان و….همدیگر بعنوان انسان اشرف مخلوقات هستیم .بدون باک و ریا و چاپلوسی و…میگم بیایید از پوچ گرایی،واهی گویی،بیهوده و ژاژ خاییدن صرفه نظر و خوداری کنیم و برای آینده فرزندانمان محیط آرام وآرامش،بدون کینه و دشمنی،محیطی متمدن و انسانی و…ایجاد کنیم نه محیط وحشی گری و پر از دشمنی و کدورت و جاهلیت درست نمائیم. روزگار ما انسانها مثل کندن برگهای کلم هست که اگر انسان بی شعور با هدف اینکه داخل برگهای کلم چیز خاصی ویا گرانبهایی پنهان هست و تا آخرین برگ کلم بکند چیزی عایدش نخواهد شد .فرضا انسان جاهلی در بین ترک و کرد و…خانه به خانه و یا وجب به وجب خاک میاندوآب و روستاهش بگرده و بکنه کرد یا ترک باشه چه خواهد بود؟؟؟این نوشته های واهی و بدو ن وجاهت قانونی وشرعی زمینه اشتباهات گذشته ی تلخ و بی اساس ،دو ملت کرد و ترک را تکرار خواهد کرد.امیدست از صاحب نظران و تحصیلکرده های خداشناس و با درک بالا کمک بگیریم.

  10. میرانی گفت:

    التماس تفکر دارم برای این نویسنده بدون اطلاع
    بهتره بریم دنبال آباء و اجداد کردهای !!!پاکستان بگردیم آخه این چه خزعبلاتی هست که سر هم کردی🤣🤣🤣آدم خنده اش میگیره.اون مناطق همگی کردنشین بوده اند به قدمت تاریخ هزارساله.یه کم شاهنامه بخونید بد نیست مخصوصا جایی که ایران را از نظر جغرافیا توضیح میده.

  11. عادل گفت:

    برای طرزفکرت متاسفم !!!
    جهالت از سطر به سطر نوشته ات می بارد؟!؟!؟
    التماس تفکر…..؟

  12. Araz گفت:

    ههههههههه بابا کجای کارید یکی از این پوفیوسرای کشور آذربایجان مجری ازش پرسید شمال آذربایجان که مشخصه و آذربایجان جنوبی‌ هم که میشه آذربایجانهای شرقی غربی در ایران خوب حالا شرق آذربایجان کجا میشه جواب داد که میشه خراسان بابا اینا از عمد این مزخرفاتو بهم می‌بافند هر چقد هم دلیل و برهان براشون بیاری بازم نمیخوان که بفهمن

  13. roj گفت:

    اولغور فعلا تو برو خودتو تاریخ ایران باستان پیدا کن بعد ما اشکاریم اشوریها ومادها و بدان هر کوردی هر جای دنیا باشد یه ایانی اصل به جز ایران به جایی تعلق ندارد الغور برو ببین کجای تاریخ ایرانی

  14. لر کاسیت لرستان گفت:

    چه طنز جالبی نوشتی خدایی خیلی خندیدم. توی متون و کتیبه های چندذهزار سال پیش اسم کورد اومده و تمام مناطقی که الان اسمش آذربایجان و آناتولی و.. هستش وطن کوردها بوده. هر کوردی در هر نقطه از جهان مطعلق به ایران بوده و هست. ولی از هر بچه ای بپرسی میدونه که تورک از کجا آمده. واقعا شما خودتون رو به خریت و نفهمی میزنین یا واقعا نمیفهمید که ایران تورک نداشته شما از مغولستان و شمال چین و اطراف رود سیحون اومدین. تمام اقوام ایرانی به جز ترکها. هم زبانشون تقریبا یکیه و هم ریشه اند هم قیافشون. این یه مدرک معتبر. اگه کوردها و لرها از پاکستان و هندوستان اومده باشن باید مثل اونها حرف بزنن و شبیه اونها باشن که نیستن. ولی تورک هم شبیه مغول هست هم زبانش غیر ایرانی و مغول هست

  15. سامیار گفت:

    چه غلط‌ها متاسفم برات پانترک عزیز حرفها و نظر های افرادی مثل شما باعث بوجود آمدن شورشیان شده تا دنیا رو روتون خراب کنن
    شما هی بگو تروریست تا دلت خنک شه ولی بدان که تو عامل بوجود آمدن آنها هستی و صد البته بخواهی یا نخواهی همین ها قهرمانان ملت کورد هستند من به عنوان یک کورد شما ترکها را تحت عنوان مهمان و یک واقعیت قبول کرده ام و لزومی هم نمی بینم روبروی هم شمشیر بکشیم ما می توانیم سالها کنار هم خوشبخت باشیم البته اگه فکرهای خبیث امثال شما آتش بیار محرکه نباشند و گوه زیادی نخورند مردم تو آمریکا به فکر سفر به کره ماه هستند تو تازه گیر دادی ملا کندی کرده یا ترک خاک بر سرت با این تفکرت هزار بار خاک بر سرت

  16. فرت گفت:

    سلام. نمیخواهم شخصیت خود را خراب کنم که بدونه هیچ سندی در مورد قدمت حضور آذری ها در ایران و قفقاز نظری بدهم که آیا از اقوام اصیل آریایی بوده اند یا خیر و یا شاخه ای از اقوام مغول بوده اند یا خیر ….. ولی ایمان کامل دآرم که قدمت حضور و مهاجرت ترک ها در ایران به زمان حمله مغولان به ایران در حدود 500 الی 600 سال قبل بر می گردد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *